گروه تئاتر جوان

۰۴.۰۵.۱۳۹۲ - نمایش خلاق

نمایش خلاق چیست؟

در مورد اینکه نمایش خلاق چیست و چه باید باشد، نظرات فراوانی وجود دارد، ولی ما در اینجا فقط یک تعریف ارائه می دهیم. اساساً منظور از نمایش خلاق فعالیتهایی نمایشی است که هدف آن فرصت تجربه دادن به  مشارکت کنندگان است. این با کلاسهای تئاتر که در آن آماده شدن برای یک اجرا هدف است، تفاوت دارد. نمایش خلاق عموماً مختص بچه های چهار تا نه ساله است- در این سنین یا مراحل رشد شرکت کنندگان اگر تحت فشار اجرا قرار نگیرند، می توانند از تجربة نمایشی بهره مند شوند. نمایش خلاق شامل بازی نمایشی، اجرای داستان، سفرهای تخیلی، بازیهای تئاتری، موسیقی و حرکات موزون است. بر کلاس نمایش خلاق نه صرفاً یک بازی بچه گانه، بلکه قاعدة «بیاید وانمود کنیم» حاکم است. از آنجا که تأکید نمایش خلاق بر فرایند است نه فرآورده، دست معلمان باز است تا در کلاسهای خود بیشترین بهره را از زمان ببرند. وقتی دانش آموزی در یک کلاس نمایش خلاق، به دلیل ترس یا کمرویی، دیدن را بر مشارکت ترجیح دهد، معلم می تواند این اجازه را به او بدهد. زمانی در یک کلاس نمایش خلاق تابستانی به بچه های چهار و پنج ساله آموزش می دادم. دختری به نام ملیسا میلی به شرکت در اجرای قصه نداشت. در عوض من و کمک مربی به او اجازه دادیم کار بقیة بچه ها را تماشا کند. ملیسا همیشه به کنشهای نمایشی همکلاسیهای خود علاقه نشان می داد و خود در فعالیتها و بازیهایی هنری که به او حس در معرض دید بودن نمی داد، مشارکت می کرد. زیرا برای غلبه بر خودداری، زمان لازم به او داده شده بود. ملیسا فهمید که در کلاس «امنیت» دارد. در اواخر تابستان ملیسا در داستانهایی که به وفور در کلاس خلق می شد شرکت می کرد. تا جایی که در روز دیدار والدین از کلاس، نقش ملکة شیطان را بازی کرد. این آزادی عمل در جهت عکس نیز صادق است و آن هنگامی است که اعضای کلاس در فعالیتهای نمایشی بسیار ماهرانه عمل می کنند و به آن بسیار علاقه مندند. معلم می تواند به یک مشارکت کننده بدل شود و به جای هدایت بچه ها، بگذارد خودشان بازی را هدایت کنند. نمایش خلاق به بچه ها کمک می کند تا در مورد عواطف، حل مسایل، و ارتباط با دیگران بیاموزند.

دانش آموزان از طریق تجربه ای که با نمایش کسب می کنند، نیروی تخیل و اعتماد خود را پرورش می دهند. شاخص ترین نکته در مورد نمایش خلاق این است که پاسخ «اشتباه» وجود ندارد- با وانمود کردن، جانوران می توانند حرف بزنند، بچه ها می توانند به فضا یا جنگل سفر کنند و آسمان می تواند سبز و سبزه می تواند آبی باشد. از ایده های این بخش بهره بگیرید تا در کلاس خود سِحر کنید.

منابع نمایش خلاق

چیزهایی که در کلاس نمایش خلاق به ما الهام می دهند:

افسانه های پریان، قصه های فولکلور، حکایتها و افسانه های بلند

تعداد بسیار زیادی از کتابهایی که شامل مجموعه هایی از این داستانها هستند وجود دارد. برخی از آنها قصه هایی از یک کشور، آیین یا قومی خاص را نشان می دهند، حال آنکه بقیه به صورت موضوعی (زنان، حیوانات، طبیعت) گروه بندی می شوند. هنگام انتخاب یکی از آنها برای استفاده در کلاس، به دنبال طرحهای ساده، شخصیتهای پویا و پیامی سرراست باشید. بهتر است قصه ها نقل شوند تا اینکه خوانده شوند، (ضمن اینکه حس بهتری از امر نمایشی برای شنوندگان ایجاد می شود، تصویری هم در کار نیست که ناچار به نشان دادن آن باشید) و اینگونه آن را بهتر می آموزند. کودکان از اجرای قصه ها با آدمها و موقعیتهای خنده دار لذت می برند و معمولاً دوست دارند اشیای بیجان مرتبط با طرح نمایشی را بازی کنند. از گسترش دادن حدود داستان نهراسید- تعداد اعضای خانواده را بیشتر کنید، قهرمانها و ضدقهرمانها را تکثیر کنید و به جای یک حیوان، گلة حیوانات را وارد کنید تا همة بچه های کلاس نقشی برای بازی کردن داشته باشند. اعضای کلاس با قصه های معروف (سیندرلا، جک و لوبیای سحرآمیز و …) می توانند از آشنایی خود با طرح داستانی برای خلق ایده های نو از طریق مدرن کردن داستان، یا گرفتن شخصیتها از چند داستان مختلف و قرار دادن آنها در یک داستان بهره بگیرند.

کتاب (رنگی) مجموعه قصه های پریان نوشتة ادوارد آندرو، مجموعه ای از دوازده کتاب است که هر یک با رنگی نام گذاری شده اند(یعنی آبی، صورتی، زرد، بنفش). این مجموعه شامل برخی داستانهای هانس کریستین آندرسن، برادران گریم و نیز قصه های کوتاه و معروف پریان می شود. مخصوصاً قصه های شازده خانم در صندوق(صورتی) و کرم تمشک (بنفش) پیشنهاد می شوند.

کودک نابغه و دیگر قصه های پریان، انتخاب و بازگویی هاوارد شوارتز و باربارا راش: شامل قصه های فولکلور فرهنگ یهود در خاورمیانه و اروپا. برخی قصه ها شامل شخصیتهای کتاب مقدس اند و برخی شامل مردمی عادی اند که اتفاقاتی فوق طبیعی برای آنها روی داده است.

مردم می توانستند پرواز کنند: افسانه های قومی سیاهان، ویرجینیا همیلتون: داستان بنا به موضوع به چهار بخش تقسیم می شود- یک بخش شامل قصه های بردگانی است که در امریکای جنوبی به واسطه زیرکی یا سحر و جادو  به آزادی دست می یابند. آنها را به زبانی بومی که راحت خوانده می شود و زبان نقالان این داستانها هستند، نوشته اند.

کتاب افسانه های یونانی، اینگری و ادگار پارین داولر: این کتاب بخش زیادی از اسطوره شناسی یونانی را طوری که برای بچه ها قابل هضم باشد شامل می شود. قصه هایی درمورد همة خدایان و الهه ها، نیمه خدایان و غولهای اصلی دارد. برخی از این قصه ها شامل اعمالی خشونت بار هستند اما در تئاتر یونان باستان، هرگز خشونت را روی صحنه نشان نمی دادند. این می تواند چالش جالبی را برای گروهی از دانش آموزان بزرگتر به وجود آورد.

شعر

اشعار فرصت منحصر به فردی را برای یک کلاس نمایش خلاق فراهم می کنند، چرا که می توانند آناً و یا پس از طرح ریزی «اجرا شوند». از آنجا که غالباً شعر به صورت اول شخص نوشته می شود، شرکت کنندگان به راحتی خود را در کنش یا عواطف بیان شده در شعر قرار می دهند. وقتی شعر را برای استفاده در کلاس انتخاب می کنید، دنبال انواع سبکها باشید، اما یادتان باشد که زبان آنقدر سرراست باشد که شرکت کنندگان آن را درک کنند. از به کار بردن اشعار «چرند» نترسید، بیشتر بچه ها از چیزهای بی معنی لذت می برند.

پیشنهادات:

شل سیلورستاین: چراغی در اتاق زیر شیروانی، وقتی پیاده رو تمام می شود و سقوط رو به بالا

جک پرلوتسکی: پیتزایی به اندازة خورشید، بُز تازة قربانی،  امشب اژدهاها آواز می خوانند، و چیز گنده ای اینجا بوده

ای. ای. میلنه: اکنون شش نفریم و آنگاه که بسیار جوان بودیم

 

کتابهای کودکانه   

یک کتاب خوب کودکانه می تواند فعالیتهای لازم برای کل یک دورة کلاسی نمایش خلاق را فراهم آورد. شما بر مبنای مضامین کتاب، ضمن تجارب نمایشی می توانید امکان گرم کردن، یک بازی و یک پروژة هنری را ایجاد کنید. مهمترین عنصر در انتخاب کتاب برای این منظور علاقة معلم یا راهنما است- اگر کتاب خاصی به شما ایده های جالب بسیار می دهد، پس این همان کتابی است که شما باید به کار ببرید.


نویسنده : http://teatremeybod.ir
لینک مستقیم این مطلب : http://teatremeybod.ir/index.php?name=content&op=view&id=39