۱۵.۰۵.۱۳۹۲ - سهم تئاتری‌ها در فضای امن فرهنگی موردنظر رئیس‌جمهور منتخب چقدر است؟

یکی از مسائل مهم فرهنگی که در مناظره‌های انتخاباتی به آن اشاره  شد مسئله امنیت فرهنگی بود. در سال‌هایی که رفت عرصه تئاتر دچار سیاست زدگی‌ها و فقدان امنیت فرهنگی و روانی بود که البته همه تقصیر‌ها هم به گردن مسئولان نبود و گاهی اختلافات درون صنفی هم باعث اتفاقات ناخوشایندی در این زمینه بوده است که همه و همه  به واسطه نداشتن فضای ایمن مناسب در این زمینه بوده و هست این مسئله به بخش‌های مختلف تئاتر آسیب‌هایی وارد کرده‌ است از کارگردانی تا نویسندگی و ... از تمرینات چندین ماهه و مرارت‌های بازیگران تا رد شدن متون نمایشی بدلیل نبودن معیار و متر مشخص.

یکی از دغدغه‌های مشخص امروز جامعه تئاتری، نبودن امنیت فرهنگی به واسطه اعمال ممیزی‌ها و گاهی هم عدم اعتماد مسئولان به هنرمندان در شناختن خطوط قرمز فرهنگی است این مسئله متاسفانه باعث شده که ضربه‌ای سهمگین به بدنه ضعیف تئاتر و به خصوص هنر نمایشنامه نویسی ایرانی وارد شود. از آنجایی که نمایشنامه ‌نویسی هنری وارداتی به ایران است همواره بر پایه‌های ضعیف و سستی استوار شده است و متاسفانه سخت ‌گیریها در این زمینه باعث شده که کارگردان‌ها به جای پرداختن به نمایشنامه‌های وطنی دست روی نمایشنامه‌های خارجی برای اجرا بگذارند چرا که این نمایشنامه‌های چاپ شده مبری از هرگونه ممیزی هستند و پرداختن به نمایشنامه‌هایی که نوشته هنرمندان معاصر است معمولا برای کارگردان‌ها هزینه‌هایی را در بر دارد از این رو مشکلات اقتصادی که نمایشنامه نویس ایرانی به واسطه دیده نشدن کارش با آن روبرو است و همچنین بار و فشار روانی این موضوع باعث می‌شود نمایشنامه نویس فضای لازم برای خلق اثرش نداشته باشد، کارش دیده نشود و نقد و یا تشویق هم نشود..

از این رو جامعه تئاتری ایران نیاز به فضای امن و اندک گشاده دستی مسئولان برای دادن آزادی‌ بیشتر به هنرمندان است.

از آنجا که دولت نقش مهمی در ایجاد امنیت فرهنگی در جامعه دارد و هنرمندان هم بخشی از جامعه هستند که می‌توانند تاثیرات شگرفی در زمینه فرهنگ در جامعه و بر مردم داشته باشند باید دید کاندیدایی که منتخب شده آیا در عمل به قول و قرار‌های فرهنگی خود متعهد است؟

دکتر حسن روحانی؛ رئیس جمهور منتخب ایران شد وی به همراه کاندیدا‌های دیگر وعده‌های بسیاری در حوزه فرهنگ به هنرمندان داده است از جمله مسائل مطرح شده  مقوله‌ ایجاد امنیت فرهنگی بود که در زیر بخشی از سخنان وی در مناظره انتخاباتی آورده شده است:

"امروز مشکلات بسیار زیادی در بخش فرهنگ وجود دارد در ابتدا ما باید فضای فرهنگی را برای فعالیت‌های فرهنگی امن کنیم. نا امن بودن و آنهایی که می‌توانند فعالیت‌های فرهنگی کنند نباید نگران سانسورهایی باشند که ضرورت ندارد. در این باره قوانین را می‌شود به صورت شفاف تنظیم کرد. چنین سانسورهایی باعث می‌شود خلاقیت کشته شود و اگر چنین شود، هنرمند نمی‌تواند ایده بدهد و آن ایده را به هنر تبدیل کند."

وی در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: در حقیقت بحث امنیت حوزه فرهنگی در اولویت قرار دارد. همچنین صیانت از باورهای دینی نیز در حال حاضر مورد هجمه وسیع قرار گرفته است. برخی مسئولین به جای اینکه باورهای مردم را تقویت کنند آنها را تضعیف کرده‌اند. قشری‌گری، رواج پیدا کرده، خرافات به جای دین در جامعه رواج پیدا کرده است.

روحانی تاکید کرد: ما باید عقلانیت را در فهم مسائل دینی ترویج کنیم. ما باید رفتار دینی را ترویج کنیم. به سراغ باورها برویم و به بایدها تکیه نکنیم و هر روز بخشنامه جدیدی را در حوزه فرهنگ صادر نکنیم. اگر باورها را تقویت کنیم، مردم خودشان می‌دانند که چگونه باید فرهنگ خود را حفظ و تقویت کنند.

رئیس جمهور منتخب کشور افزود: در حقیقت مسئله اصلی این است که ما باید در زمینه باورهای دینی به مسئله صیانت بپردازیم تا بتوانیم دین را از خرافات جدا کنیم تا راه برای فرهنگ دینی باز بشود."

با این تفاسیر باید دید جای دغدغه‌های هنرمندان تئاتری در سخنان دکتر روحانی کجاست؟ آیا تئاتری‌ها باید همچنان در مسئله پرداختن به تئاتر دینی تن به آثار سفارشی بدهند؟ آیا منظور از ایجاد امنیت فرهنگی ایجاد فضای منزه و بدون کنش در جامعه است و یا منظور از این امنیت ایجاد فضایی امن برای خلق اثر هنری برای هنرمندان هم هست. باید نشست و نظاره‌گر اتفاقات آتی و امیدوار به دولت تدبیر و امید بود.